Terwijl er op 10 december op initiatief van Amnesty International in heel Nederland tienduizenden brieven werden geschreven voor gewetensgevangenen, vond er in de Tweede Kamer een interessante ontwikkeling plaats.
Door Jeanet van der Woude, medewerker politieke zaken bij Amnesty International
Minister Dijsselbloem kondigde tijdens een debat over duurzaam bankieren wetgeving aan als de financiële sector binnen twee jaar geen serieuze stappen zet op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen. Krachtige taal, die op dit beleidsterrein vaak ontbreekt. Minister Ploumen had op 1 december al een voorzet gegeven bij de in ontvangst name van het rapport ‘5 Jaar Eerlijke Bankwijzer’. Zij stelde binnen twee jaar een convenant over maatschappelijk verantwoord ondernemen in de Nederlandse bankensector te willen, met afspraken over zaken als transparantie en duurzame investeringen.
‘Als banken maatschappelijk verantwoorde keuzes maken, heeft dat automatisch invloed op andere sectoren. Daarom is het zo belangrijk vaart te maken met dit convenant’, aldus de minister. Haar collega Dijsselbloem deed daar op 10 december dus nog een schepje bovenop door alvast wettelijke maatregelen aan te kondigen als het convenant niks oplevert.
Transparantie
Transparantie is één van de aspecten van maatschappelijk verantwoord ondernemen waarover duidelijke, en wat Amnesty International betreft, afdwingbare afspraken gemaakt moeten worden. Klanten van banken hebben nog altijd geen idee of hun (spaar)geld wordt geïnvesteerd in bedrijven die mensenrechten respecteren of mensenrechten schenden, omdat de meeste banken hier niet open over zijn. Een grote Kamermeerderheid riep de bankensector tijdens het debat op om transparanter te worden.
SP-Kamerlid Merkies hield een pleidooi voor het instellen van een informatierecht voor spaarders. Dit voorstel staat naast tien andere in de initiatiefnota over duurzaam bankieren, die Merkies op 10 december publiceerde. Hierin staat ook het voorstel om resultaten te tonen van dialogen die banken voeren met bedrijven waarin ze investeren.
Meetbare doelstellingen
Amnesty International deed eind 2013 op dit vlak aanbevelingen richting banken én verzekeraars naar aanleiding van een praktijkonderzoek naar delfstofwinnende bedrijven en mensenrechten in het kader van de Eerlijke Bank- en Verzekeringswijzer. Voorafgaand aan ‘engagement’ gesprekken om maatschappelijk onverantwoord ondernemen tegen te gaan, moeten banken en verzekeraars duidelijke, meetbare doelstellingen formuleren. Als deze niet worden gehaald, zou dit serieuze consequenties moeten hebben, zoals uitsluiting.
Bedrijven die mensenrechten (blijven) schenden, waaronder het recht van slachtoffers op effectieve genoegdoening, verdienen het niet om door de financiële sector gefaciliteerd te worden. De initiatiefnota verwijst bij de voorstellen een paar keer naar goede voorbeelden uit de verzekeringsbranche. Onderzoeken in het kader van de Eerlijke Verzekeringswijzer tonen echter aan dat er qua verzekeringsbeleggingen ook nog veel moet gebeuren om maatschappelijk onverantwoord ondernemen tegen te gaan.
Geen beperking
Amnesty International roept de regering daarom op om een MVO-convenant met de financiële sector, zo nodig gevolgd door wetgeving, niet te beperken tot de bankensector. Dat zou wel een zeer beperkte invulling van het begrip financiële sector zijn. Op de site van de rijksoverheid staat dat financiële instellingen ‘onder meer banken en verzekeraars’ zijn.
Amnesty roept de regering op om het tempo erin te houden richting de banken, en de aandacht te verbreden naar verzekeraars. Wij zijn graag van de partij als er over concrete invulling van convenanten of wetgeving gepraat gaat worden!
